Sinds afgelopen week zijn de nieuwe premies en polisvoorwaarden bekend voor de zorgverzekeringen in Nederland. Wanneer je ggz-zorg afneemt bij ongecontracteerde zorgverleners, is het verstandig om extra te letten op de vergoeding voor deze zorg, omdat deze verder beperkt wordt.

Bij in ieder geval twee verzekeraars (VGZ en FBTO) komt namelijk de restitutiepolis* te vervallen en wordt deze vervangen door een zogenaamde combinatiepolis, waarbij ongecontracteerde ggz-zorg niet meer volledig wordt vergoed. Vorig jaar besloten ook al meerdere zorgverzekeraars een combinatiepolis aan te bieden in plaats van volledig vergoede ggz-zorg. Het is nog niet duidelijk of meer zorgverzekeraars hun voorwaarden aanpassen, omdat de onderhandelingen met zorgaanbieders en -verzekeraars aan het eind van het jaar nog in volle gang zijn. Het aantal restitutiepolissen is in 2023 nog verder gedaald tot slechts zes. Radar heeft op een rijtje gezet welke dat zijn.

Zorgelijk: minder keuze en hogere kosten voor noodzakelijke ggz-zorg

We vinden de inperking van de vrije artsenkeuze een zeer zorgelijke ontwikkeling, die wij verwoord hebben in onze visie op het Integraal Zorgakkoord (IZA). In het IZA wordt ongecontracteerde zorg verder ontmoedigd en is de vrije artsenkeuze in het geding. Voor zowel zorgaanbieders die bewust kiezen voor het aanbieden van ongecontracteerde zorg als voor cliënten in de ggz vinden we het van belang dat zij zelf kunnen blijven kiezen en de regie houden over wat voor hen belangrijk en behulpzaam is. Het leidt tot onaanvaardbare extra kosten voor mensen bij wie psychische zorg noodzakelijk is. Voor langdurige psychische klachten is het niet reëel om te verwachten dat cliënten ‘zomaar’ kunnen overstappen, zelfs als er al plek zou zijn. De kwaliteit van de behandelrelatie is aantoonbaar van invloed op de behandeling, en in het geval van dissociatieve stoornissen speelt hechtings- en traumaproblematiek bovengemiddeld vaak een rol in de spreekkamer en daarbuiten. Dat vraagt om geduld en de tijd om iemand te leren kennen en vertrouwen.

We roepen zorgverzekeraars op om klanten die bij hen aankloppen, serieus te nemen en een passende oplossing te bieden. Bijvoorbeeld door een regeling te treffen voor mensen die langdurig zorg nodig hebben en hen zo lang als nodig te ondersteunen. Verstoring en voortijdige beëindiging van de behandeling leidt uiteindelijk vaak tot langduriger gebruik van zorg en daarmee tot meer kosten. Ook zijn bekwame en betrokken zorgverleners die vanwege de enorme regeldruk bewust kiezen voor ongecontracteerd zorgaanbod, niet meer bereikbaar. Dat maakt de druk op gecontracteerde zorgverleners nog groter en verlengt de wachtlijsten. Psychische en psychiatrische zorgverlening is geen luxeproduct, maar bittere noodzaak voor veel van de mensen in onze achterban.

Tips voor lotgenoten

  • Als je een vergelijkingswebsite voor zorgverzekeringen gebruikt, zorg dan dat je voor de zekerheid ook de polisvoorwaarden op de website van de aanbieder(s) van jouw voorkeur nakijkt of met de aanbieder(s) belt. Niet alle vergelijkingstools hebben de aangepaste vergoeding voor ggz-zorg juist overgenomen.
  • Vraag je zorgverlener(s) als je niet zeker weet of deze een contract heeft of gaat afsluiten in 2023.
  • Zorgen de aangepaste voorwaarden bij ggz-zorg er voor jou voor dat je die niet meer kunt bekostigen? Je kunt bij je zorgverzekeraar mogelijk een beroep doen op de zogenaamde hardheidsclausule. Iedere zorgverzekeraar heeft hierover informatie beschikbaar. Een hardheidsclausule is een uitzonderingsregeling waar je je op kunt beroepen als je door een maatregel onredelijk benadeeld wordt en geen alternatief hebt.
  • Je kunt je stem laten horen bij je huidige zorgverzekeraar als je noodgedwongen moet overstappen. Of contact opnemen met de Nederlandse Zorgautoriteit, de Nationale Ombudsman of de Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen.

* Een restitutiepolis is meestal duurder dan een naturapolis, maar biedt volledige keuzevrijheid bij wie je zorg afneemt (vrije artsenkeuze). Dat houdt in dat zowel gecontracteerde als ongecontracteerde zorg 100% vergoed wordt. Hier lees je meer over de verschillen tussen de typen zorgverzekering. Er zijn vier soorten: de restitutie-, combinatie-, natura- en budgetpolis. Wil je meer weten over zorgverzekeraars en alle aanbieders? Hier vind je achtergrondinformatie.

Toevoeging 28 november: MIND heeft inmiddels ook gereageerd, net als consumentenprogramma Radar;

De op één na grootste verzekeraar van Nederland schaft de vrije zorgkeuze af: VGZ stopt met de zogenaamde restitutiepolis, waarmee je 100 procent vergoeding krijgt bij zowel gecontracteerde als niet-gecontracteerde zorgverleners. Ook FBTO en IZA stoppen met hun restitutiepolis. Alle drie de verzekeraars maken niet-gecontracteerde wijkverpleging en geestelijke gezondheidszorg fors duurder. Wie zulke zorg afneemt, moet straks 10 tot meer dan 25 procent zelf betalen. En dat kan flink in de papieren lopen.

Aukje (44) loopt bij een klinisch psycholoog die geen contract heeft met haar zorgverzekeraar. Eerder kreeg ze een tijdlang zorg van verschillende gecontracteerde behandelaars, maar die konden haar niet goed helpen met de complexe traumaverwerking die ze nodig heeft. Ze zegt: ‘Uiteindelijk ben ik bij deze behandelaar terechtgekomen en ik ben daar echt heel tevreden over.’ Maar het is onzeker geworden of ze er kan blijven.

Restitutiepolis geeft vrije zorgkeuze

Op dit moment wordt de behandeling nog volledig vergoed door Aukjes verzekeraar, VGZ, ook al heeft de klinisch psycholoog daar geen contract mee. Dat komt omdat Aukje een restitutiepolis heeft. Zo’n polis geeft je vrije zorgkeuze: of jouw zorgverlener nu een contract heeft met je verzekeraar of niet, je krijgt de zorg volledig vergoed. Bij andere soorten polissen moet je een deel van de zorgkosten zelf betalen als je naar niet-gecontracteerde zorgverleners gaat.

Kiezen wordt duur bij VGZ

Maar VGZ schaft de restitutiepolis per 1 januari 2023 af. Dan moet Aukje elke maand zo’n 100 tot 150 euro betalen om bij haar huidige psycholoog te blijven, schat ze in. Dat zou nota bene bovenop haar premie komen. Ze staat voor een moeilijke keuze, want ze heeft traumatische ervaringen met ggz-hulpverleners gehad – juist daarom is ze in behandeling. ‘Dus bij mij ligt het heel gevoelig als ik zou moeten wisselen van behandelaar. Dat kán eigenlijk niet,’ zegt ze.

Ook FBTO en IZA schaffen restitutiepolis af

Ook klanten van FBTO en IZA komen mogelijk voor vervelende keuzes te staan, want ook deze verzekeraars schaffen de restitutiepolis af in 2023. VGZ, FBTO en IZA lieten dat recent weten in mails aan bestaande klanten.

Lees hier het hele bericht van Radar.